Novo Nordisk’in Yükselişi: Avrupa’nın En Değerli Şirketi Oldu

Novo Nordisk’in kilo kaybı ilacı Ozempic, 14 milyar dolara yakın bir satış rakamına ulaşarak küresel bir farmasötik fenomen haline geldi. Bu başarı, Novo Nordisk’i Avrupa’nın en değerli şirketi yaparak, Danimarka’nın tüm GSYİH‘sini dahi geride bırakarak 500 milyar doların üzerinde bir piyasa değeri elde etmesini sağladı. Ancak, Ozempic’in kilo kaybı ilacı olarak bu kadar büyük bir başarı yakalaması, aslında ilk amacının dışında bir sonuçtu. Başlangıçta diyabet tedavisi için geliştirilen bu ilaç, yan etkisi olarak ciddi bir kilo kaybı sağladığı için büyük bir pazar yaratmış oldu.

Novo Nordisk: Yenilik ve Tartışmalarla Dolu Bir Geçmiş

Danimarka’nın Kopenhag şehrinde 100 yıl önce kurulan Novo Nordisk, ilk başlarda insülin üretimi ile diyabet tedavisi alanına odaklanmıştı. Şirket, 1989’da Novo Nordisk A/S adını alarak bir dizi dönüşüm geçirdi. Bugün, diyabet tedavisi, yara iyileştirme, menopoz tedavisi ve büyüme hormonu gibi çeşitli tedaviler üretiyor. Ancak, şirketin başarısı, yıllar içinde bir dizi düzenleyici denetimle karşı karşıya kaldı. Bunlardan biri, 2017’de ABD Adalet Bakanlığı tarafından, diyabet ilacı Victoza‘nın kanser risklerine dair FDA’ye bildirilmemesi nedeniyle 59 milyon dolar para cezası verilmesiydi. Ayrıca, Birleşik Krallık‘ta etik ihlaller nedeniyle İngiltere Eczacılık Endüstrisi Derneği‘nden üyelik askıya alındı.

Ozempic İle İlgili Hukuki Sorunlar

Son yıllarda Ozempic ile ilgili 2024 yılı itibariyle 235 aktif dava açılmış durumda. 2024’teki ABD Senatosu’nun yaptığı bir soruşturma ise, Ozempic‘in ABD’deki fiyatının, Avrupa’daki fiyatından neredeyse %1500 oranında şişirildiğini, Wegovy‘nin ise %1000 oranında fazla fiyata satıldığını ortaya koydu. Buna rağmen, yatırımcılar şirketin geleceğine dair iyimserler ve uzun vadeli büyüme beklentilerine odaklanmış durumdalar.

Novo Nordisk’in Uzun Vadeli Büyüme Stratejisi

Novo Nordisk, kilo kaybı ilaçları pazarında liderliğini sürdürürken, aynı zamanda ürün portföyünü genişletmeye ve yeni pazarlara açılmaya devam ediyor. Şirket, 2030 yılına kadar obezite ilaçları pazarının 100 milyar dolara ulaşmasını bekliyor. Bu büyümeyi yakalayabilmek için, Novo Nordisk, FDA onay sürecindeki Amycretin (faz-1) ve CagriSegma (faz-2) adlı iki umut verici tedaviyi geliştiriyor. Her iki tedavi de Ozempic ve Wegovy‘ye kıyasla daha yüksek etkinlik potansiyeline sahip olarak, şirketin ürün çeşitliliğini artırmasını sağlayacak.

Stratejik Satın Almalar ve Üretim Kapasitesi Genişlemesi

Novo Nordisk, Ozempic ve Wegovy‘ye olan talebi karşılamak için üretim kapasitesini artırmak adına birkaç stratejik satın alma gerçekleştirdi. Son 10 yıl içinde gerçekleştirilen bazı önemli satın almalar şunlardır:

• 2015 yılında Sanofi’nin Ablynx iştiraki ile 400 milyon dolarlık bir işbirliği yaptı ve nanobody teknolojisi ile yeni bir ilaç geliştirmeyi hedefledi.
• 2018‘de Ablynx’i satın alma girişimi başarısız olunca, Ziylo adlı diyabet ilaç şirketini satın aldı.
• 2020 yılında, AstraZeneca‘dan Corvidia Therapeutics‘i alarak kalp hastalıkları tedavisi alanına adım attı.
• Aynı yıl Emisphere Technologies’i 1.35 milyar dolara satın alarak diyabet tedavisi alanını genişletti.
• Dicerna Pharmaceuticals‘i 2021 yılında 3.3 milyar dolara alarak RNAi terapileri alanında adım attı.
• 2022 yılında Forma Therapeutics‘i 1.1 milyar dolara satın alarak nadir kan hastalıkları ve orak hücre hastalığı tedavisi portföyünü genişletti.
• 2023 yılında Inversago Pharma’yı 1 milyar dolara ve Embark Biotech’i 500 milyon dolara satın aldı, böylece hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar tedavisinde güçlendi.
• Ayrıca, Novo Holdings, 2024’te Catalent‘i satın alarak ilaç teslim sistemleri ve gen terapileri alanındaki operasyonlarını güçlendirdi.

Bu satın almalar, sadece Novo Nordisk’in portföyünü genişletmekle kalmayıp, aynı zamanda Ozempic ve Wegovy‘ye olan artan talebi karşılama ve jeopolitik riskleri azaltma konusunda şirketi daha esnek hale getirdi.

Ozempic’e Yönelik Hukuki ve Etik Endişeler

Ozempic‘in finansal başarısına rağmen, Novo Nordisk hukuki sorunlarla karşı karşıya. 2024 Ağustos itibariyle, ilaca dair 235 aktif dava bulunuyor ve birçoğu yan etkiler nedeniyle ürün sorumluluğu iddialarını içeriyor. Ancak, şirket bu davaların haksız olduğunu ve çoğu davanın ya reddedileceğini ya da anlaşma ile sonuçlanacağını belirtiyor.

Novo Nordisk Hisse Performansı ve Gelecek Beklentisi

Novo Nordisk, güçlü finansal sonuçlar açıklamaya devam ederken, yatırımcılar arasında artan bir ilgiyle karşılaşıyor. Kasım 2024’te şirket, 38,912 call opsiyonu alımı ile dikkat çekti. Bu, ortalama call opsiyon hacmine kıyasla %45’lik bir artışı temsil ediyor ve yatırımcıların şirketin uzun vadeli beklentilerine olan güvenini gösteriyor.

Ayrıca, şirket, B hisse senetleri için DKK 20 milyar değerinde bir hisse geri alım programı başlatmayı planlıyor. Bu hareket, şirketin gelecekteki performansına olan güvenini ve hissedar değeri yaratmayı amaçlıyor.

Yeni Pazarlara Giriş ve Küresel Büyüme

Novo Nordisk’in gelecekteki büyümesinin anahtarı, henüz keşfedilmemiş pazarlara, özellikle Çin gibi büyük bir pazara açılmak. Çin, büyük bir nüfusa ve artan sağlık ihtiyaçlarına sahip olduğu için, Novo Nordisk’in pazar erişimini genişletmek ve yeni gelir kaynakları yaratmak için önemli bir fırsat sunuyor. Şirket, yenilik yapmaya ve ürün yelpazesini genişletmeye devam ettikçe, farmasötik endüstrisindeki liderliğini sürdürecek gibi görünüyor.