Ethereum Classic (ETC) Nedir?

Kripto para piyasasına yeni giren herkesin aklını kurcalayan o meşhur soruyla başlayalım: “Neden iki tane Ethereum var?” Borsalarda hem ETH (Ethereum) hem de ETC (Ethereum Classic) simgelerini gördüğünüzde kafanızın karışması oldukça doğaldır. Aslında bu durum, sadece bir teknoloji farkı değil, aynı zamanda dijital dünyadaki bir “ideoloji” farkıdır.

Bu rehberde, Ethereum Classic (ETC) nedir, nasıl ortaya çıkmıştır, Ethereum’dan farkı nedir ve yatırımcılar için ne ifade eder sorularını en ince detayına kadar inceleyeceğiz.

Ethereum Classic (ETC) Nedir?

En basit tanımıyla Ethereum Classic (ETC); akıllı sözleşmeler (smart contracts) ve merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) çalıştıran, açık kaynaklı, blok zinciri tabanlı bir kripto para platformudur. Tıpkı “kardeşi” Ethereum gibi, geliştiricilerin üzerinde uygulama inşa etmesine olanak tanır.

Ancak Ethereum Classic’i özel kılan şey teknolojisinden ziyade tarihidir. O, değişime direnen, “Kod Kanundur” (Code is Law) felsefesini benimseyen ve dış müdahaleyi reddeden orijinal Ethereum zinciridir.

Göz Atın

Cronos (CRO) Nedir?

Polkadot (DOT) Nedir?

Bittensor (TAO) Nedir?

Hyperliquid (HYPE) Nedir?

Peki, bu “orijinal” vurgusu nereden geliyor? Bunu anlamak için 2016 yılına, büyük bölünme anına gitmemiz gerekiyor.

Büyük Bölünme: DAO Saldırısı ve Hard Fork

Ethereum Classic’in hikayesi, kripto tarihinin en büyük soygunlarından biriyle başlar. 2016 yılında, Ethereum ağı üzerinde The DAO (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon) adında devrim niteliğinde bir proje başlatıldı. Bu proje, yatırımcılardan o dönemin parasıyla 150 milyon dolar değerinde Ether topladı.

Ancak The DAO’nun kodlarında bir güvenlik açığı vardı. Bir hacker, bu açığı kullanarak toplanan fonların yaklaşık 50 milyon dolarlık kısmını çaldı. Bu durum Ethereum topluluğunda büyük bir paniğe ve krize yol açtı. İki seçenek vardı:

1. Müdahale Etmek (Hard Fork): Çalınan paraları geri getirmek için blok zincirini “geriye sarmak” ve sanki hırsızlık hiç olmamış gibi yeni bir yola girmek.
2. Müdahale Etmemek: “Blok zinciri değiştirilemez” ilkesine sadık kalıp, hırsızlık kötü olsa bile zincire müdahale etmemek.

Vitalik Buterin ve topluluğun büyük çoğunluğu ilk seçeneği seçti ve zinciri güncelleyerek (Hard Fork yaparak) bugünkü bildiğimiz Ethereum’u (ETH) oluşturdu.

Ancak küçük ama inançlı bir grup, “Merkeziyetsiz bir yapıda, sebep ne olursa olsun geriye dönük değişiklik yapılamaz” diyerek eski zincirde kalmaya devam etti. İşte müdahale edilmemiş, hack olayının kayıtlarının silinmediği bu orijinal zincire bugün Ethereum Classic (ETC) diyoruz.

Ethereum Classic Nasıl Çalışır?

Ethereum Classic, teknik altyapı olarak Ethereum ile aynı kökleri paylaşsa da zamanla yolları ayrılmıştır.

1. Proof of Work (İş Kanıtı)

Ethereum (ETH), “The Merge” güncellemesiyle Proof of Stake (PoS) sistemine geçip madenciliği bitirirken, Ethereum Classic (ETC) Proof of Work (PoW) sisteminde kalmıştır. Yani ETC ağında hala madenciler vardır, ekran kartları ve özel cihazlarla ağın güvenliğini sağlarlar. Bu durum, Bitcoin gibi “fiziksel enerjiye dayalı güvenliği” savunanlar için ETC’yi cazip kılar.

2. Akıllı Sözleşmeler

ETC, Turing-complete (her türlü hesaplamayı yapabilen) bir sanal makineye sahiptir. Yani geliştiriciler, Ethereum ağında kodlayabildikleri hemen hemen her şeyi Ethereum Classic üzerinde de kodlayabilirler.

3. Sınırlı Arz Politikası

Bu, ETC’yi ETH’den ayıran en büyük ekonomik farklardan biridir. Ethereum’un arzı sınırsızken ve yakım mekanizmalarıyla dengelenirken; Ethereum Classic’in arzı sınırlıdır. Toplamda üretilecek ETC miktarı yaklaşık 210.7 milyon adet ile sınırlandırılmıştır. Bu özellik, ETC’ye Bitcoin benzeri bir “dijital altın” veya “değer saklama aracı” özelliği kazandırmayı amaçlar.

Ethereum (ETH) ve Ethereum Classic (ETC) Arasındaki Farklar

Yatırımcılar ve geliştiriciler için bu iki devi kıyaslamak hayati önem taşır. İşte temel farklar:

• İdeoloji: ETH “pratik çözüm ve yenilik” odaklıdır; hatalar düzeltilebilir. ETC ise “değişmezlik” odaklıdır; kodda ne yazıyorsa o uygulanır, insan müdahalesi kabul edilmez.
• Konsensüs Mekanizması: ETH, Proof of Stake (PoS) kullanır (Madencilik yok). ETC, Proof of Work (PoW) kullanır (Madencilik var).
• Arz: ETH’nin arzı teorik olarak sınırsızdır (fakat enflasyonu düşüktür). ETC’nin arzı 210 milyon adetle sınırlıdır.
• Ekosistem: ETH üzerinde binlerce DeFi projesi, NFT ve token bulunur. ETC ekosistemi ise çok daha küçüktür ve geliştirici aktivitesi ETH’ye kıyasla zayıftır.

Ethereum Classic’in Avantajları ve Dezavantajları

Her projede olduğu gibi ETC’nin de artıları ve eksileri vardır.

Avantajları

• Gerçek Değişmezlik: Sansüre karşı en dirençli ağlardan biridir. Hiçbir otorite (vakıf veya devlet) zincirdeki işlemleri geri alamaz.
• Madenci Desteği: Ethereum madenciliği bittiğinde, boşa çıkan madencilerin büyük bir kısmı donanımlarını ETC kazmak için kullandı. Bu, ağın hash gücünü (güvenliğini) artırdı.
• Düşük İşlem Ücretleri: Ethereum ana ağına göre transfer ücretleri genellikle çok daha düşüktür.
• Sınırlı Arz: Arzın sınırlı olması, talep artışı durumunda fiyat üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturabilir.

Dezavantajları

• Güvenlik Sorunları (%51 Saldırıları): Geçmişte ETC ağı, hash gücünün düşük olduğu dönemlerde birkaç kez %51 saldırısına uğradı. Bu durum ağa olan güveni zaman zaman sarstı (Not: Hash gücü arttıkça bu risk azalmaktadır).
• Geliştirici İlgisi: İnovasyonun ve popüler projelerin çoğu Ethereum (ETH) ağında gerçekleşiyor. ETC, “hayalet kasaba” eleştirilerine maruz kalabiliyor.
• Gelecek Belirsizliği: Büyük güncellemeler ve kurumsal benimsenme konusunda ETH’nin gölgesinde kalmaktadır.

Ethereum Classic Madenciliği

Ethereum Classic, madenciler için hala güvenli bir limandır. Bitcoin madenciliği için çok pahalı ASIC cihazlar gerekirken, ETC hala GPU (Ekran Kartı) ağırlıklı sistemlerle de kazılabilmektedir (ancak ASIC kullanımı da artmıştır). Özellikle ev tipi madencilik yapanlar için erişilebilir bir seçenektir. “Etchash” algoritmasını kullanır ve düzenli aralıklarla blok ödülleri azalır.

Ethereum Classic (ETC) İyi Bir Yatırım mı?

Yasal Uyarı: Buradaki bilgiler yatırım tavsiyesi değildir.

ETC, portföy çeşitlendirmesi açısından ilginç bir varlıktır. Fiyatı genellikle Bitcoin ve Ethereum’un hareketlerini takip eder ancak daha volatil (oynak) olabilir.

Yatırımcıların ETC’yi tercih etme nedenleri genellikle şunlardır:

1. Spekülatif Hareketler: Boğa sezonlarında eski ve köklü bir coin olduğu için sert yükselişler yapabilmesi.
2. PoW İnancı: Proof of Stake sistemine güvenmeyenlerin, Proof of Work tabanlı akıllı sözleşme platformu olarak ETC’yi desteklemesi.
3. Ucuzluk Algısı: Birim fiyatının ETH’ye göre çok daha düşük olması, psikolojik olarak küçük yatırımcıyı cezbedebilmektedir.

Geçmişin Mirası, Geleceğin Alternatifi

Ethereum Classic (ETC) nedir sorusunun cevabı, sadece teknik bir tanımdan ibaret değildir. ETC, blok zinciri dünyasında bir duruştur. “Kod Kanundur” diyerek yola çıkan bu proje, popülarite yerine ilkelere bağlı kalmayı seçmiştir.

Bugün Ethereum (ETH) finansın geleceğini, DeFi’yi ve NFT dünyasını domine ederken; Ethereum Classic (ETC), değişmezlik ilkesinin kalesi olarak varlığını sürdürmektedir. Eğer merkeziyetsizliğin en saf halini ve sansürsüz bir yapıyı savunuyorsanız, ETC sizin için sadece bir yatırım aracı değil, aynı zamanda saygı duyulacak bir teknolojik mirastır.