Öne Çıkan Haber Başlıkları
Ethereum’in 2026 Güncellemesi Devasa Ölçeklenmeyi Mümkün Kılabilir
2026 yılının, Ethereum’un uzun vadeli ölçeklenebilirliği açısından köklü bir dönüm noktası olması bekleniyor. Ağ, doğrulayıcı seviyesinde işlem yeniden yürütme modelinden sıfır bilgi (zero-knowledge – ZK) kanıt doğrulamasına geçmeye hazırlanıyor. Bu güncelleme, Ethereum’un blok işleme mekanizmasını kökten değiştiriyor. Ayrıca güvenlikten ve merkeziyetsizlikten ödün vermeden saniyede binlerce işlem için pratik bir yol sunuyor.
Ethereum’un Doğrulayıcı Modeli Değişmek Üzere
Günümüzde tüm Ethereum doğrulayıcıları, tüm işlemleri yeniden yürütüyor. Bu yöntem güvenli ancak verimsiz. 2026 itibarıyla doğrulayıcılar bunun yerine kompakt ZK kanıtlarını kontrol etmeye başlayacak. Bu matematiksel kanıtlar, bir bloğun doğru şekilde yürütüldüğünü doğruluyor. Araştırmacı Justin Drake, düşük donanımlı cihazların bile bunu çalıştırabildiğini gösterdi. Devconnect etkinliğinde, eski bir dizüstü bilgisayarda kanıt doğrulamasını sergiledi. Bu dönüşüm, büyüklük ve önem açısından sıklıkla The Merge ile kıyaslanıyor.
Geniş altyapıya sahip gelişmiş operatörler yoluna devam edecek ve bu da gas limitlerinin artırılabilmesini sağlayacak; çünkü solo staker’lar konusunda endişe etmeye gerek kalmayacak. Temelde, blok geldiğinde hemen onay vermek zorunda kalmıyorsunuz, daha fazla zamanınız oluyor. Aslında tüm slot boyunca onay verebilirsiniz. Bu noktada, opt-in yapan doğrulayıcı sayısının yaklaşık %1’den %10’a yakın bir seviyeye çıkmasını bekliyorum.
Drake
ZK Kanıtları Ethereum Gas Limitlerini Yukarı Taşıyabilir
Bu değişim, Ethereum’un “Lean Execution” planının bir parçası. Besu istemcisinin kıdemli mühendisi Gary Schulte’ye göre, doğrulayıcı donanım gereksinimleri şu anda gas limitlerini sınırlandırıyor. ZK kanıtları, hesaplama yükünü kanıt üreticilerine ve blok oluşturuculara kaydırıyor. Doğrulayıcılar ise yalnızca yüzeysel kontroller yapıyor. Sonuç olarak gas limitleri güvenli bir şekilde artırılabiliyor. Drake’e göre yalnızca ZK doğrulaması bile anlamlı bir L1 ölçeklenmesini mümkün kılabilir ve 2026’da Birinci Aşama’da doğrulayıcıların %10’unun bu sisteme geçmesi bekleniyor.
Bu, daha az kaynağın daha yoğun çalışmasıyla ağı ve işlem trafiğini ölçeklendirmenin bir yolu. Eğer bu blokları inşa eden, yürüten ve kanıtlayan az sayıda makinemiz varsa ve aşağı akıştaki doğrulayıcı ağımız çok hafif işler yapıyorsa… bu, ölçeklenmeyi mümkün kılıyor.
Schulte
Ethereum 2027’ye Kadar Tam ZK Kanıt Benimsemesini Hedefliyor
Ethereum’un ZK geçişi kademeli bir tasarıma sahip. Şu anda aktif olan Sıfırıncı Aşama’da, cezalar olmasına rağmen erken benimseyenler kanıt doğrulaması yapıyor. Birinci Aşama, yürütme gecikmelerine yönelik cezaların gevşetileceği 2026 yılında başlayacak. İkinci Aşama’da ise, 2027 için planlanan süreçte blok üreticilerinin ZK kanıtlarını kullanması zorunlu hale gelecek. Drake’e göre en büyük kazanımlar bu aşamada elde edilecek. EVM’nin RISC-V mimarisine kaydırılmasının kanıt üretimini daha da optimize edip edemeyeceği ise çekirdek geliştiriciler arasında hâlâ tartışılıyor.
Ethereum’un ZK Hamlesi Layer 2’leri Birbirine Yaklaştırıyor
ZK teknolojisi birlikte çalışabilirliği de artırıyor. Matter Labs CEO’su Alex Gluchowski’ye göre, ortak kanıt standartları kullanıldığında zincirler arası iletişim çok daha doğal hale geliyor. Bu durum, farklı Layer 2 ekosistemlerini bir araya getirmeyi amaçlayan Ethereum Interoperability Layer (EIL) ile yakından bağlantılı. Taiko COO’su Joaquin Mendes’e göre EIL, Ethereum’un birlik hissini yeniden kazandırma potansiyeline sahip. ZKsync’in Atlas’ı gibi ZK tabanlı geliştirmelerle birlikte kullanıldığında, Ethereum üzerinde kalırken L2’ler arasında likidite hızla kullanılabiliyor.
Ethereum şu anda ağı başarıyla ölçeklendiren ancak parçalı likiditeye sahip, birbirinden kopuk ekosistemler yaratan 55’ten fazla L2 rollup’a sahip. EIL, bunları tek bir zincirmiş gibi hissettiren bir yapı altında birleştiriyor.
Mendes
Sonuç
Yatırımcılar açısından 2026 yalnızca daha hızlı işlemler anlamına gelmiyor. Bu süreç, yapısal verimlilikle ilgili. ZK kanıtları, ekosistem genelinde sermaye akışını iyileştiriyor, merkeziyetsizliği artırıyor ve donanım bariyerlerini düşürüyor. Uygulama yol haritasına sadık kalırsa, Ethereum’un ölçeklenme hikâyesi somut bir gerçeğe dönüşebilir.
Daha güncel kripto haberleri için Crypto Data Space’i takip edebilirsiniz.
