Öne Çıkan Haber Başlıkları
Tahvil Getirileri Hızla Yükseliyor
Japonya’da 30 yıla yakın süren ultra düşük faiz döneminin sona ermesi, küresel piyasalarda büyük bir değişime işaret ediyor. Borçlanma maliyetlerinin artması ve yenin güçlenmesiyle birlikte, yatırımcılar farklı varlık sınıflarında geniş çaplı bir deleveraj sürecine hazırlanıyor.
Japonya tahvil piyasası, BOJ Başkanı Kazuo Ueda’nın son açıklamalarının ardından sert tepki verdi. Bloomberg verilerine göre 2 yıllık tahvil getirisi %1’e, 5 yıllık getiriler %1,35’e, 10 yıllık getiriler ise %1,845’e yükseldi. İşlem seansı sırasında 10 yıllık getiri %1,850 ile Haziran 2008’den bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı.
Piyasalardaki bu hareketlilik, BOJ’un yakın zamanda sıkılaşmaya gidebileceği beklentisini güçlendirdi. Yen, 1 Aralık’ta dolar karşısında %0,4 değer kazanarak 155,49 seviyesine çıktı. Bu toparlanma, Kasım ayına kıyasla Japonya’da daha yüksek faiz beklentilerinin arttığını gösteriyor.
Nagoya’daki bir iş toplantısında konuşan Ueda, ABD ekonomisi ve tarifeler konusundaki belirsizliğin azalmasının Japonya’nın büyüme ve enflasyon görünümünü desteklediğini belirtti. Ueda, zamanlama açısından doğru yapılacak faiz adımlarının finansal istikrar için kritik olduğunu ve %2’lik enflasyon hedefini korumak için gerekli olduğunu vurguladı.
Enflasyon ve Maliye Politikası Sıkılaşmayı Kaçınılmaz Kılıyor
Japon hükümetinin genişleyici mali politikaları ve zayıf yen, enflasyon baskılarını artırmış durumda. Yenin değer kaybıyla yükselen ithalat fiyatları, tüketici enflasyonunu daha da tetikleyerek fiyat istikrarının sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri doğurdu. Ueda, zayıf yenin enflasyon üzerinde artan etkisine dikkat çekerek bunun çekirdek enflasyon beklentilerini de şekillendirebileceğini ifade etti.
Piyasa tahminleri, BOJ politika faizinin bundan sonra üç adet 25 baz puan artırımla %1,4 seviyesine yükselebileceği yönünde. Overnight Indexed Swap fiyatlamaları ve bir yıllık forward oranları da bu beklentiyi destekliyor. Mitsui Sumitomo Trust’tan Katsutoshi Inatome, Aralık ayında bir faiz artışı yapılması hâlinde ileriye dönük faiz tahminlerinin daha da yükselebileceğini söyledi.
Bununla birlikte BOJ’un ince bir denge gözetmesi gerekiyor. Faiz artışları enflasyonu kontrol etmeye ve para birimini desteklemeye yardımcı olurken, yıllardır ucuz Japon fonlamasına dayanan küresel sermaye akımlarını da bozabilir. Ueda, olası bir faiz artışının ani bir kopuş değil, kademeli bir normalleşme sürecinin parçası olacağını vurguladı. Ayrıca Japonya’nın, ücretlerin ve fiyatların ölçülü bir şekilde birlikte artabildiği bir yapıya yeniden kavuştuğunu söyledi.
Küresel Piyasalar Yen Carry Trade’in Çözülmesine Hazırlanıyor
Yen carry trade’in çözülme ihtimali, küresel finans açısından önemli bir kırılma noktası olarak değerlendiriliyor. 30 yıldır yatırımcılar düşük Japon faizleriyle yen borçlanarak dünyanın farklı bölgelerinde daha yüksek getirili varlıklara yöneliyordu. Bu süreç, ABD borsalarından gelişen ülke tahvillerine kadar pek çok piyasada yükselişi destekleyen ucuz likidite akışı sağladı.
Artan faizlerle birlikte bu strateji cazibesini kaybediyor. Daha önce %1 maliyetle ve değerini koruyan bir yenle borçlanan yatırımcılar, şimdi %3 seviyesinde geri ödeme ve %10 değer kazanmış bir para birimi gerçeğiyle karşı karşıya. Bu durum borçlanma maliyetini %13’e kadar çıkararak carry trade’i çok daha pahalı hâle getiriyor. Ağustos 2024’te yaşanan “flash crash”, bu pozisyonların hızlı çözülmesi hâlinde ortaya çıkabilecek türbülansın bir ön izlemesini sunmuştu.
Analist AlgoBoffin durumu şöyle özetledi:
“30 yıl boyunca Yen Carry Trade küresel kibri sübvanse etti — sıfır faiz… bedava kaldıraç… sahte büyüme… ödünç zaman ve parayla ayakta duran ekonomiler. Şimdi Japonya düğmeyi tersine çevirdi. Faizler yükseldi. Yen güçlendi. Dünyanın ‘ATM’si artık borç tahsilatçısına döndü.”
Nikkei 225 endeksi %1,88 düşerken, analistler bunun zorunlu varlık satışlarını tetikleyebilecek bir deleveraj döngüsünün başlangıcı olabileceği konusunda uyardı. Ucuz yen finansmanının ortadan kalkması, piyasaları kaldıraç yerine temel ekonomik güce dayanmak zorunda bırakabilir. Bu etkinin Wall Street’ten Şanghay’a kadar geniş bir alanda hissedileceği belirtiliyor.
Küresel Likidite Daralırken Kripto Varlıklar Baskı Altında
Küresel likidite koşullarına en duyarlı alanlardan biri olan kripto piyasaları, olası sıkılaşmadan doğrudan etkilenebilir. Bitcoin ve diğer dijital varlıklar, fonlama maliyetlerindeki değişimlere genellikle hızlı tepki verir. Uzun süredir gevşek para politikalarıyla maskelenen piyasa dinamikleri, likiditenin sıkılaştığı bir ortamda daha görünür hâle gelebilir. Bazı analistler, bu dönemde varlık fiyatlarının ucuz finansmandan ziyade temel değerlerine göre değerlendirilebileceğini savunuyor.
Bu değişim, bazı emtia ve reel varlıklar için avantaj yaratabilirken, ultra düşük faiz döneminde büyüme kaydeden sektörler için zorluklara yol açabilir.
Gözler Aralık Ayındaki BOJ Kararında
BOJ’un Aralık toplantısı yaklaşırken piyasalar sıkılaşmaya hazırlanmış durumda. Ancak faiz artışının hızı ve boyutu belirsizliğini koruyor. Japonya’nın kademeli mi yoksa daha hızlı bir sıkılaşma mı tercih edeceği, küresel deleveraj sürecinin ne kadar sert ve hızlı olacağını belirleyecek.
Üç on yıldır süren “bedava Japon parası” döneminin sona ermesi, dünya genelinde daha yüksek volatilite ve ekonomik temellere yönelik daha sıkı bir değerlendirme döneminin kapılarını aralıyor.
