Öne Çıkan Haber Başlıkları
Veri Atıf Protokolleri, AI Tekellerine Karşı Çözüm Olabilir mi?
Kripto, AI Veri Tekellerine Karşı Harekete Geçebilir mi? Son on yıldır kripto endüstrisi, merkeziyetsizliğin önemini vurguluyor ve finansal sistemleri kökten yeniden inşa etmeye çalışıyor. Ancak, DeFi çatalları, blok boyutu savaşları ve MEV tartışmaları sürerken, OpenAI, Google ve Anthropic gibi AI devleri, modern tarihin en güçlü veri tekellerini sessiz sedasız kuruyordu.
AI Sektörü ve Devasa Gelirler
2025 yılına kadar, AI sektörünün geliri 300 milyar doları aşması bekleniyor. Bu gelir, araştırmacılar, yazarlar ve içerik üreticilerden trilyonlarca token toplayarak eğitilen modellerden geliyor. Bu eğitim süreçleri, çoğu zaman 100 milyon doların üzerinde maliyetle yürütülüyor ve kripto protokol hakimiyetini önemsiz gösteren kalıcı avantajlar yaratıyor. Bir foundation modeli kritik ölçeğe ulaştığında, onu tekrar oluşturmak neredeyse imkansız hale geliyor ve kalıcı veri tekelleri ortaya çıkıyor.
Kripto’nun Yanlış Yönelen Dikkati
AI şirketleri zekâ kontrolünü merkezi hale getirirken, kripto sermayesi bir sonraki NFT pazarı veya spekülatif DeFi çatalları peşinde koştu. Bir zamanlar parayı ve hesaplamayı merkeziyetsizleştirmeye çalışan hareket, veri sahipliği konusunu büyük ölçüde görmezden geldi.
Veri atıf protokolleri, sıkıcı görünse de eksik parçayı oluşturabilir. Bu sistemler, katkıda bulunanların veri lisanslarını kriptografik olarak imzalamasına, verilerinin eğitimde nasıl kullanıldığını takip etmesine ve model çıktılarından mikro ödeme almasına olanak tanır. Ethereum ve Chainlink gibi kritik altyapıların büyümesini sağlayan mekanizma tam olarak budur.
İki Yıllık Kritik Süre
Zaman daralıyor. Onchain atıf olmadan tamamlanan her AI eğitim süreci, merkeziyeti derinleştiriyor. Kripto önümüzdeki iki yıl içinde adım atmazsa, veri tekelleri geri dönüşü olmayan bir gerçek haline gelebilir.
Kripto, merkezi kontrolü engellemek için yaratıldı. Şimdi en büyük sınavıyla karşı karşıya: merkeziyetsiz veri altyapısı kurmak veya AI tekellerinin insan bilgisinin geleceğini belirlemesine izin vermek.
