Nominal Değer Nedir?

Nominal değer nedir? Tahvil, hisse senedi ve muhasebe gibi alanlarda nominal değerin ne anlama geldiğini, gerçek değerle farkını ve yatırım üzerindeki etkilerini bu yazımızda detaylıca öğrenin.

Zeynep ÖZTÜRK tarafından yayınlandı

25 Temmuz 2025, 12:45 yayınlandı 25 Temmuz 2025, 12:54 güncellendi

Öne Çıkan Haber Başlıkları

1 Nominal Değer Nedir?
2 Nominal Değerin Kullanım Alanları
3 Nominal Değer ile Gerçek (Piyasa) Değer Arasındaki Farklar
4 Nominal Değerin Yatırımcı Açısından Önemi
5 Nominal Değer ile Enflasyon İlişkisi
6 Muhasebede Nominal Değer
7 Örneklerle Nominal Değer Hesaplaması
- 7.1 Tahvil Örneği:
- 7.2 Hisse Senedi Örneği:
8 Nominal Değerin Sınırlamaları
9 Nominal Değer Ne Kadar Önemli?
10 Sık Sorulan Sorular (SSS)

Nominal değer, bir finansal varlığın üzerinde yazılı olan, yani yüzeyde görünen değeridir. Genellikle tahvil, hisse senedi veya para birimi gibi varlıkların başlangıçta belirlenen değerini ifade eder. Bu değer, piyasada alım-satım sırasında oluşan gerçek (piyasa) değerden farklıdır.

Örneğin, bir tahvilin üzerinde yazan “1.000 TL” ibaresi onun nominal değeridir. Ancak piyasa şartlarında bu tahvil 950 TL’den veya 1.100 TL’den alınıp satılabilir.

Nominal Değerin Kullanım Alanları

Nominal değer birçok alanda karşımıza çıkar. İşte başlıca kullanım alanları:

1. Tahvillerde Nominal Değer

Tahvilin vade sonunda geri ödenecek olan ana para tutarına nominal değer denir. Örneğin, bir yatırımcı 1.000 TL nominal değere sahip bir tahvil aldığında, vade sonunda 1.000 TL geri almayı bekler. Kupon faizleri de bu değer üzerinden hesaplanır.

2. Hisse Senetlerinde Nominal Değer

Hisse senetlerinde nominal değer, her bir hissenin şirket sermayesinde temsil ettiği değerdir. Türkiye’de nominal değer genellikle 1 TL olarak belirlenir. Ancak bu, hissenin borsa fiyatı (piyasa değeri) ile aynı değildir.

3. Para Birimlerinde Nominal Değer

Bir banknot veya madeni paranın üzerinde yazan değere nominal değer denir. Örneğin, 100 TL’lik bir banknotun nominal değeri 100 TL’dir. Ancak enflasyon gibi etkenler nedeniyle bu paranın alım gücü zamanla değişebilir.

Nominal Değer ile Gerçek (Piyasa) Değer Arasındaki Farklar

Özellik	Nominal Değer	Gerçek/Piyasa Değeri
Tanım	Varlığın üzerinde yazılı sabit değeri	Varlığın piyasadaki arz-talep dengesine göre oluşan değeri
Değişkenlik	Sabittir	Sürekli değişebilir
Etkileyen Faktörler	Yasal veya ihraç sırasında belirlenir	Ekonomik koşullar, piyasa beklentileri, şirket performansı

Bu farkları bilmek özellikle yatırım yapanlar için kritik öneme sahiptir.

Nominal Değerin Yatırımcı Açısından Önemi

Yatırımcılar için nominal değer, özellikle tahvillerde ve hisse senetlerinde bir referans noktası sağlar. Ancak bu değeri tek başına yatırım kararı vermek için kullanmak yanıltıcı olabilir.

Tahvillerde: Nominal değer, faiz oranlarının hesaplanmasında kullanılır. Ancak yatırımcının elde edeceği getiri, satın alma fiyatına göre değişir.
Hisse Senetlerinde: Nominal değer, sermaye artırımlarında, temettü ödemelerinde ve bazı yasal hesaplamalarda baz alınır.

Nominal Değer ile Enflasyon İlişkisi

Nominal değer, enflasyondan etkilenmez. Bu nedenle reel değer hesaplamalarında yanıltıcı olabilir. Örneğin, bir tahvilin nominal getirisi %10 olabilir, ancak enflasyon %12 ise, yatırımcı reel olarak zarardadır.

Bu nedenle yatırım kararlarında reel getiri dikkate alınmalı, sadece nominal verilere güvenilmemelidir.

Muhasebede Nominal Değer

Muhasebe sistemlerinde de nominal değer önemli bir yer tutar. Özellikle bilanço ve finansal tablolar hazırlanırken;

Alacak ve borçların kaydı,
Sermaye hesaplamaları,
Tahvil ve bono gibi menkul kıymetlerin kayıtları nominal değer üzerinden yapılır.

Ancak bilanço analizlerinde nominal değerle birlikte piyasa değerleri de dikkate alınmalıdır.

Örneklerle Nominal Değer Hesaplaması

Tahvil Örneği:

Nominal Değer: 1.000 TL
Kupon Faizi: %10
Kupon Getirisi: 100 TL/yıl

Ancak bu tahvil piyasada 950 TL’ye satılıyorsa, yatırımcının getirisi daha yüksektir. Çünkü aynı kupon ödemesini daha düşük bir bedelle alır.

Hisse Senedi Örneği:

Bir AŞ’nin sermayesi: 1.000.000 TL
Çıkarılan hisse sayısı: 1.000.000 adet
Her hissenin nominal değeri: 1 TL

Ancak bu hisse Borsa İstanbul’da 30 TL’ye işlem görebilir.

Nominal Değerin Sınırlamaları

Nominal değer bazı avantajlar sağlasa da bazı kısıtlamalara sahiptir:

Piyasa koşullarını yansıtmaz.
Yatırımcıyı yanıltabilir.
Alım gücünü dikkate almaz.

Bu nedenle yatırım değerlendirmelerinde mutlaka reel değer, iç verim oranı, iskonto edilmiş nakit akımları gibi kriterler de göz önünde bulundurulmalıdır.

Nominal Değer Ne Kadar Önemli?

Nominal değer, finansal okuryazarlığın temel taşlarından biridir. Ancak bu değeri tek başına dikkate almak çoğu zaman yanıltıcı sonuçlar doğurabilir. İster tahvil, ister hisse senedi, ister para olsun; yatırım yaparken her zaman gerçek piyasa koşullarını, enflasyonu ve ekonomik trendleri dikkate almak gerekir.

Nominal değer, bir başlangıç noktasıdır. Asıl başarı ise bu değerin ötesini görebilmekte yatar.