Kripto para dünyasında yatırımcıların en büyük ikilemlerinden biri şudur: Varlıkları nakitte (stabil coinde) tutup piyasa düşüşünden korunmak mı, yoksa yatırımda tutup getiri elde etmek mi? Geleneksel finansta paranızı vadesiz hesapta tuttuğunuzda enflasyon karşısında erir. Aynı durum, cüzdanınızda boşta duran stabil coinler için de geçerlidir. İşte tam bu noktada Savings Dai (SDAI) devreye giriyor.
Eğer cüzdanınızda DAI tutuyorsanız ancak bu DAI’ler size uyurken para kazandırmıyorsa, masada para bırakıyorsunuz demektir.
Öne Çıkan Haber Başlıkları
Savings Dai (SDAI) Nedir? Temel Tanım
En yalın haliyle Savings Dai (SDAI); MakerDAO protokolündeki Dai Savings Rate (DSR) yani “Dai Tasarruf Oranı” modülüne yatırılmış DAI’lerin tokenleştirilmiş halidir.
Bunu geleneksel bankacılıkla bir analoji kurarak açıklayalım:
Cebinizdeki nakit parayı (DAI) düşünün. Bu parayı alıp bankaya vadeli hesaba yatırıyorsunuz. Banka size, o paranın orada olduğuna ve faiz kazandığına dair bir “mevduat sertifikası” veriyor. İşte o sertifika SDAI’dir.
Ancak bankadan farkı şudur; SDAI tamamen merkeziyetsizdir, dilediğiniz an bozdurulabilir, başka cüzdanlara transfer edilebilir ve hatta başka DeFi protokollerinde teminat olarak kullanılabilir.
Neden “Savings” (Tasarruf) Deniliyor?
Çünkü SDAI, MakerDAO protokolünün elde ettiği gelirlerden (kredi faizleri ve RWA yatırımları gibi) pay alır. Siz SDAI tuttuğunuz sürece, arka plandaki DAI miktarınız protokolün belirlediği faiz oranı üzerinden sürekli artar.
SDAI Nasıl Çalışır? (Mekanizma)
SDAI’nin çalışma mantığını anlamak, neden bu kadar popüler olduğunu anlamanın anahtarıdır. Pek çok “yield” (getiri) tokenının aksine, SDAI cüzdanınızdaki token miktarını artırmaz (rebase yapmaz). Bunun yerine değeri artar.
Sistemi şöyle özetleyebiliriz:
- Yatırım: Elinizdeki 1000 DAI’yi Spark Protocol veya benzeri bir arayüz üzerinden akıllı kontrata kilitlersiniz.
- Dönüşüm: Protokol size o anki kur üzerinden karşılık gelen SDAI’yi verir.
- Değerlenme: Diyelim ki DSR (Tasarruf Oranı) yıllık %5. Zaman geçtikçe 1 SDAI’nin DAI cinsinden değeri artar.
- Çıkış: SDAI’nizi geri verip DAI almak istediğinizde, yatırdığınız ana parayı + içeride biriken faizi geri alırsınız.
Örnek Senaryo:
Bugün 1 SDAI = 1.10 DAI olsun.
1000 DAI verip yaklaşık 909 SDAI aldınız.
Bir yıl sonra faizler işledi ve 1 SDAI = 1.20 DAI oldu.
Elinizdeki 909 SDAI’yi bozdurduğunuzda, artık 1000 DAI değil, yaklaşık 1090 DAI geri alırsınız.
Cüzdanınızdaki SDAI adedi değişmedi ama alım gücü (içindeki DAI miktarı) arttı.
DAI ve SDAI Arasındaki Farklar
Yatırımcıların en çok karıştırdığı nokta bu iki token arasındaki kullanım farkıdır. Aşağıdaki tablo bu farkı netleştirecektir:
| Özellik | DAI (Stabil Coin) | SDAI (Savings Dai) |
| Fiyat İstikrarı | Her zaman 1$’a sabitlenmeye çalışır. | Değeri sürekli olarak (DAI’ye göre) artar. |
| Pasif Getiri | Cüzdanda durduğu sürece getiri sağlamaz. | MakerDAO’nun DSR oranı kadar faiz kazanır. |
| Kullanım Alanı | Alım-satım, ödeme aracı. | Yatırım, teminat, uzun vadeli saklama. |
| Transfer | Transfer edilebilir. | Transfer edilebilir (Faiz hakkıyla birlikte). |
SDAI Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Neden düz DAI tutmak yerine zahmete girip SDAI’ye geçesiniz? İşte profesyonel yatırımcıların SDAI’yi tercih etme sebepleri:
1. Enflasyona Karşı Koruma (Dolar Bazlı)
Kripto piyasası ayı sezonundayken veya nakitte beklemek istediğinizde, paranızın boş durması yerine Amerikan Hazine Bonoları’na endeksli getirilere yakın bir kazanç elde etmesini sağlar. MakerDAO, topladığı fonların büyük kısmını güvenli RWA (Real World Assets) varlıklarında değerlendirdiği için bu getiriyi sunabilir.
2. DeFi Lego Blokları (Composability)
Eskiden MakerDAO’da faiz kazanmak için paranızı bir “kasa”ya kilitlemeniz gerekirdi ve o parayı başka yerde kullanamazdınız. SDAI ise bir ERC-20 tokenıdır. Yani SDAI’nizi alıp başka bir DeFi protokolüne (örneğin Aave veya Morpho) götürüp orada teminat olarak gösterebilir ve üzerine tekrar borç alabilirsiniz. Bu, sermaye verimliliğini maksimuma çıkarır.
3. Transfer Edilebilir Getiri
SDAI’yi başka birine gönderdiğinizde, birikmiş faiz hakkını da devretmiş olursunuz. Bu, ödemeler dünyasında yeni kapılar açar.
4. Düşük Gaz Ücretleri (Gnosis Chain & L2)
SDAI sadece Ethereum ana ağında değil, Gnosis Chain gibi daha düşük ücretli ağlarda da yaygındır. Hatta Gnosis Chain’de “Bridge” (köprü) yapılmış DAI’ler otomatik olarak SDAI’ye dönüştürülüp faiz kazandırabilir.
SDAI Nasıl Alınır? (Adım Adım)
SDAI sahibi olmanın temelde iki yolu vardır: Doğrudan “Mint” (Basım) etmek veya borsadan almak.
Yöntem 1: Spark Protocol (Resmi Yol)
MakerDAO’nun resmi arayüzü olan Spark Protocol, SDAI elde etmenin en güvenli yoludur.
- Cüzdanınızı (MetaMask, Rabby vb.) Spark Protocol uygulamasına bağlayın.
- “Savings” sekmesine gidin.
- Yatırmak istediğiniz DAI miktarını girin.
- İşlemi onaylayın. (Önce DAI harcama izni, sonra takas onayı).
- Tebrikler, artık cüzdanınızda SDAI var.
Yöntem 2: Merkeziyetsiz Borsalar (DEX)
Eğer Spark arayüzünü kullanmak istemiyorsanız; Uniswap, Curve veya Balancer gibi borsalardan, tıpkı herhangi bir token alıyormuş gibi DAI verip SDAI alabilirsiniz. Bu yöntem bazen gaz ücreti açısından daha avantajlı olabilir.
Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hiçbir finansal araç tamamen risksiz değildir. SDAI bir “stabil coin türevi” olsa da bilmeniz gereken riskler vardır:
- Akıllı Kontrat Riski: MakerDAO ve Spark Protocol, DeFi’nin en eski ve güvenilir yapıları olsa da, kodlarda olabilecek bir hata (bug) fon kaybına yol açabilir.
- DAI De-peg Riski: SDAI’nin değeri DAI’ye bağlıdır. Eğer DAI 1$ sabitliğini kaybederse (de-peg olursa), SDAI de dolar bazında değer kaybeder.
- Faiz Oranı Değişkenliği: DSR (Dai Savings Rate) sabit değildir. MakerDAO yönetimi (MKR sahipleri) piyasa koşullarına göre bu oranı düşürebilir veya artırabilir.
Özet: SDAI Kimler İçin Uygundur?
SDAI, günübirlik al-sat yapan “trader”lar için değil, daha çok “HODL” mantığındaki yatırımcılar ve hazine yönetimi yapan şirketler için mükemmeldir. Eğer;
- Piyasanın belirsizliğinden kaçıp dolarda bekliyorsanız,
- Uzun vadeli birikim yapıyor ve bileşik faizden yararlanmak istiyorsanız,
- DeFi ekosisteminde paranızı aktif olarak kullanmak istiyorsanız,
SDAI, kripto cüzdanınızın vazgeçilmez bir parçası olmalıdır.
SDAI, paranın programlanabilir halinin en güzel örneklerinden biridir. Sadece bir değer saklama aracı değil, kendi kendine büyüyen bir “dijital tasarruf hesabı”dır.
