Öne Çıkan Haber Başlıkları
Dünyanın En Kapalı Ekonomilerinden Birinde Büyük Politika Değişikliği
Türkmenistan, uzun süredir kapalı bir ekonomi olarak bilinen yapısından önemli bir sapma göstererek kripto para sektörünü yasallaştıran ve sıkı şekilde düzenleyen yeni bir yasayı kabul etti. Business Turkmenistan’ın 28 Kasım tarihli haberine göre, Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov kripto varlıklara ilişkin kapsamlı düzenleme yasasını imzaladı.
Yeni yasa 2026’da yürürlüğe girecek ve ülkede faaliyet gösterecek kripto borsaları ile saklama hizmetleri için lisanslama, müşteri doğrulama (KYC), kara para aklama karşıtı (AML) prosedürler ve soğuk cüzdan zorunlulukları getirecek. Ayrıca bankaların kripto hizmeti vermesi tamamen yasaklanıyor. Devlet, token ihraçlarını durdurma, geçersiz kılma veya geri ödeme zorunluluğu getirme yetkisine sahip olacak.
Madencilik ve Havuz İşletmeleri İçin Zorunlu Kayıt Sistemi
Yasa, kripto para madenciliği ve madencilik havuzu operasyonları için de devlet kaydı zorunlu kılıyor ve kayıt dışı, gizli madenciliği yasaklıyor. Düzenleme ayrıca ülkenin merkez bankasına dağıtık defter teknolojilerini onaylama veya kendi izinli blokzincirini işletme yetkisi tanıyor. Bu durum, vatandaşların gözetim altında çalışan izinli bir blokzinciri altyapısına yönlendirilebileceği anlamına geliyor.
Kripto Paralar Ne Para Birimi Ne Menkul Kıymet Sayılacak
Yasa, kripto paraların Türkmenistan’da resmî para birimi, döviz veya menkul kıymet olarak kabul edilmeyeceğini açıkça belirtiyor. Dijital varlıklar “teminatlı” ve “teminatsız” olmak üzere iki kategoriye ayrılıyor. Teminatlı varlıklar için likidite koşulları, ödeme süreçleri ve acil durum geri alım prosedürleri düzenleyici kurumlar tarafından belirlenecek.
Bu hukuki çerçeve, 21 Kasım’da yapılan ve Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Hojamyrat Geldimyradov’un dijital varlıkların ülkedeki uygulanmasına ilişkin “hukuki, teknolojik ve organizasyonel temelleri” içeren raporunu sunduğu toplantının ardından oluşturuldu. Rapor, sektöre yönelik özel bir Devlet Komisyonu kurulmasını da öneriyordu.
Türkmenistan Küresel Düzenleme Trendini Takip Ediyor
Türkmenistan’ın bu adımı, dünya genelinde kripto ve stablecoin düzenlemeleri için hızlanan girişimlerin bir parçası. Bu hafta İngiltere vergi otoritesi, merkeziyetsiz finans kullanıcıları için sermaye kazanç vergisini, token nakde dönüştürülene kadar erteleyen yeni bir taslak ortaya koydu.
İngiltere Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Sarah Breeden, ülkenin stablecoin düzenlemelerinde ABD ile paralel ilerlemesini beklediğini açıkladı. Bu açıklama, büyük ekonomilerin ödeme sistemlerinde stablecoin kullanımının artmasına paralel olarak eşzamanlı hareket etmeye hazırlandığını gösteriyor.
Ayrıca Basel Bankacılık Denetim Komitesi Başkanı ve İsveç Merkez Bankası Başkanı Erik Thedéen, bazı ülkelerin mevcut kurallara uymayı reddetmesinin ardından kripto varlık risk ağırlıklandırması için “farklı bir yaklaşım” gerekebileceğini kabul etti.
Sıkı Kontrol Altındaki Devlet Kriptoya Yöneliyor
Eski Sovyet ülkesi Türkmenistan, yaklaşık 7 milyon nüfusa sahip ve ekonomisi büyük ölçüde doğal gaz ihracatına dayanıyor. Ülke, oldukça merkeziyetçi bir başkanlık sistemi tarafından yönetiliyor ve dünyanın en baskıcı rejimlerinden biri olarak değerlendiriliyor. X (Twitter) ve Telegram gibi platformların yasaklı olduğu ülkeler arasında yer alıyor.
Türkmenistan aynı zamanda ilginç özellikleriyle tanınıyor: Ülkeye özel bir kavun bayramı bulunuyor, “Cehennem Kapısı” olarak bilinen devasa gaz krateri onlarca yıldır yanmaya devam ediyor ve başkent Aşkabat, bembeyaz mermer kaplı binaların yoğunluğu ve dünyanın en büyük kapalı dönme dolabı ile Guinness Rekorları listesinde yer alıyor.
Yeni kripto yasası, Türkmenistan’ın dijital varlık alanına girerken tamamen devlet kontrolünde, yüksek gözetim odaklı bir model benimsediğini gösteriyor. Bu da kapalı ekonomilerin bile dijital finans dönüşümüne kendi koşullarıyla uyum sağlamaya başladığını ortaya koyuyor.
